Met de oefeningen bij deze leerbehoefte tool loop je werkzame elementen van interventies langs en neem je de eigen beroepspraktijk en/of professioneel handelen onder de loep.
Wat we inmiddels geleerd hebben, is dat effectiviteit van armoedebeleid afhangt van de aandacht voor zowel individuele als maatschappelijke factoren en de samenhang op verschillende ondersteuningsgebieden. Factoren als bureaucratie en nadruk op procedures spelen ook mee. Armoede is een meervoudig probleem en heeft invloed op alle levensgebieden van mensen. Daarnaast blijkt het aansluiten op de psychologie van de schaarste een belangrijke basis voor armoedebeleid en professioneel handelen. Door de chronische stress waarmee armoede gepaard gaat, staat het brein in de overlevingsstand. Alles is erop gericht om te reageren op de huidige situatie. Het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor het beoordelen van situaties en acties, voor het plannen en voor het nemen van bewuste beslissingen wordt bij stress tijdelijk uitgeschakeld. Hierdoor wordt het heel moeilijk om problemen doelmatig aan te pakken, prioriteiten te stellen en impulsen te controleren. Een aanpak die geen stress toevoegt, bij voorkeur vermindert, is daarom essentieel.
Wat werkt echt?
- Het versterken van psychologisch, sociaal, economisch en maatschappelijk kapitaal van mensen om kwetsbare doelgroepen op eigen kracht te versterken blijkt essentieel in de aanpak van armoede.
- Onderzoekers wijzen ook op de rol van motivatie en self-efficacy, maatwerk en stress-sensitieve dienstverlening door professionals of vrijwilligers. Een stress-sensitieve dienstverlening bestaat uit een vertrouwde en prettige omgeving te zijn voor contact, een coachende houding van de professional, simpele en eenvoudige communicatie en het waarderen en belonen van gewenst gedrag.
- Geen hoge verwachtingen hebben van de redzaamheid van burgers. Veel burgers raken hierdoor onnodig in de problemen.
- Het is essentieel om de begeleidingsstijl goed aan te laten sluiten bij de fase van gedragsverandering.
Reflectie-oefeningen
Oefening
Aandacht voor schaarste en stress-sensitieve dienstverlening
Sta eens stil bij de impact van schaarste en hoe hier meer aandacht voor kan komen. Op welke manier kan jij aan de slag met stress-sensitief werken?
Oefening
‘Inzetten op kapitaal’ voor hulp- of dienstverleners
Om armoede effectief te bestrijden is het essentieel om in te zetten op verschillende vormen van ‘kapitaal’. Vul de checklist en ontdek wat dit betekent voor jouw professioneel handelen.
Oefening
Checklist voor gemeenten
Op welke manier gebruik jij als gemeente gebruik van de werkzame elementen in de aanpak van armoede?
Oefening
De Progressiecirkel: waar sta je nu met je aanpak?
Breng in kaart welke progressie al met een aanpak is geboekt en wat de gewenste progressie is.