Reflectie-oefening

Aandacht voor schaarste en stress-sensitieve dienstverlening

Wist je dat stress die met armoede gepaard gaat je IQ met dertien punten laat dalen? Dit blijkt uit het onderzoek Schaarste (Pow, J., King, D. B., Stephenson, E., & DeLongis, A., 2017). Gelukkig herstelt dit wel na het opheffen van deze schaarste. Het onderzoek laat zien waarom het moeilijk is om aan armoede te ontsnappen. De hersenen doen hun werk minder goed, plannen en organiseren lukt niet meer goed. Onzorgvuldigheid, afwezigheid, impulsiviteit en fouten maken zijn het gevolg. Dit onderzoek heeft geleid tot meer begrip voor mensen in armoede of met schulden: mensen willen wel, maar kunnen niet altijd. Meer informatie lees je in hoofdstuk 2.6 in het Wat werkt bij-dossier.

Bespreek eens:

  • Heb jijzelf wel eens te maken gehad met schaarste? Of zo niet: heb je wel eens een periode met veel stress meegemaakt? 
  • Wat was de impact daarvan op jouw functioneren?
  • Wat heeft jou toen geholpen? 
  • Wat neem je daarvan mee in de omgang met mensen die te kampen hebben met schaarste?

Lees meer

Achtergrondinformatie bij deze oefening vind je in het Wat werkt bij-dossier in hoofdstuk 2.6.

Naar het dossier

Hoe kan er meer aandacht komen voor wat schaarste doet met mensen in jullie aanpak?

In de praktijk:

In beleid:

Stress-sensitieve dienstverlening

Stress-sensitief werken is een manier van werken die rekening houdt met de gevolgen van schaarste. Bij stress-sensitief werken richt alles in de dienst- en hulpverlening zich op het verminderen van stress. Er wordt rekening gehouden met de impact van stress en schaarste door een vertrouwde en prettige omgeving te bieden voor contact, een coachende houding van de professional, simpele en eenvoudige communicatie en het waarderen en belonen van gewenst gedrag. Dit kan door praktische zaken laagdrempelig te maken, denk aan brieven in begrijpelijke taal, de wijze van bejegening tot het optimaal rekening houden en aansluiten bij de persoon die je voor je hebt. Meer over stress-sensitieve dienstverlening lees je in hoofdstuk 3.5 van het Wat werkt bij-dossier over armoede en schulden.

Stress-sensitief werken is geen kunstje: het gaat om een oprechte basishouding waarin een gelijkwaardige respectvolle bejegening en empathie centraal staan. Deze basishouding wordt door personen die hulp en ondersteuning ontvangen als allerbelangrijkst gezien.

Motiverende gespreksvoering is een methode die je kunt inzetten: een werkwijze om mensen te begeleiden bij gedragsverandering. Dit helpt om iemand te motiveren om met financiële problemen aan de slag te gaan:

  1. Mobiliseer iemands kracht. Stel vragen zoals: Hoe heb je het tot nu toe volgehouden of voor elkaar gekregen? Wat heeft jou hierin geholpen?
  2. Help iemand grip te krijgen op de zaak. Zeg bijvoorbeeld: Ik kan me goed voorstellen dat je het even niet meer weet. Zullen we stap voor stap kijken naar de mogelijke opties?
  3. Help iemand om keuzes te maken die direct bijdragen aan het verminderen van de schaarste. Bijvoorbeeld: Wat kun je vandaag al opzeggen aan abonnementen of andere zaken die je niet direct nodig hebt?

Bekijk de interventiebeschrijving van Motiverende gesprekvoering.

Reflectie: Bespreek met elkaar:

Wat kan aangepast worden in de aanpak om stress bij burgers die leven in schaarste te verminderen?

Wat kun jij morgen al anders doen om stress bij jouw cliënten te verminderen?

Klaar met de oefening?

Je kunt de reflectie-oefening inclusief je antwoorden opslaan als PDF. Klik op ‘Opslaan en verder’ om naar een volgende oefening binnen deze leerbehoefte te gaan. Zolang je de browser niet sluit, blijven je antwoorden bewaard.

Terug naar de leerbehoefte, antwoorden niet opslaan